Ongevallen met vuurwerk
Voor het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat brengen wij de ontwikkeling van het aantal vuurwerkgewonden en de oorzaken daarvan in kaart. Data hiervoor krijgen wij aangeleverd van alle 81 Spoedeisende Hulp (SEH) afdelingen van ziekenhuizen in Nederland en 92 van de 100 huisartsenspoedposten. Het aantal deelnemende huisartsenspoedposten is hoger dan ooit. Beide bronnen zijn van belang om een goed beeld te krijgen van het aantal mensen dat zich meldt met letsel als gevolg van vuurwerk.
Op 31 december 2024 en 1 januari 2025 zijn 367 personen op een Spoedeisende Hulpafdeling (SEH) van een ziekenhuis behandeld voor vuurwerkletsel. Naast deze vuurwerkslachtoffers op de SEH-afdeling bezochten naar schatting 795 personen met vuurwerkletsel een huisartsenspoedpost. Het totaal aantal vuurwerkletsels dat tijdens de jaarwisseling 2024-2025 is gezien op een SEH-afdeling of een huisartsenspoedpost bedraagt daarmee naar schatting 1.162. Dit is inclusief ongevallen tijdens carbid schieten (2 procent van alle letsels).
Het aantal van 1.162 vuurwerkletsels betekent een kleine daling (-4%) ten opzichte van de vorige jaarwisseling 2023-2024 en een daling van -10% ten opzichte van de laatste jaarwisseling voor Corona.
Van deze slachtoffers waren er naar schatting 212 jonger dan 12 jaar (18%), 248 in de leeftijd van 12 tot en 15 jaar (21%) en 645 slachtoffers waren 16 jaar of ouder (56%). Voor het totaal aantal slachtoffers is de verdeling over deze leeftijdsgroepen nagenoeg gelijk aan de leeftijdsverdeling tijdens de voorgaande jaarwisseling. Evenals eerdere jaren raakten veel meer jongens en mannen (79%) gewond dan meisjes en vrouwen.
De meeste vuurwerkletsels die werden behandeld op een SEH-afdeling of een huisartsenspoedpost werden veroorzaakt door vuurpijlen/knalvuurwerk (18%; 4% vuurpijlen/14% knalvuurwerk), zwaar illegaal vuurwerk zoals mortierbommen/shells (17%) en oudejaars consumentenvuurwerk zoals cakes (14%). Vooral het aandeel letsels door mortierbommen/shells was met negen procent van het totaal aantal letsels opvallend groot. Groter dan het aandeel letsels door nitraten (4%) of cobra’s (3%).
Zoals elk jaar kwamen brandwonden het meest voor (38%). Een derde van de slachtoffers had oogletsel (32%). Dit week niet af van de vorige jaarwisseling. Ook dit jaar veroorzaakten vuurwerkongevallen een tiental amputaties. Tijdens de jaarwisseling 2024-2025 vielen voor zover bekend twee dodelijke slachtoffers door vuurwerk.
Het aandeel gewonde omstanders was dit jaar 45 procent. Dat is vergelijkbaar met de laatste jaarwisseling (44%). Bij 15 procent van de vuurwerkongevallen bij slachtoffers van 16 jaar of ouder was volgens de behandelend arts sprake van overmatig drankgebruik.
SEH-behandelingen
Het aantal van 367 vuurwerkslachtoffers dat op de SEH-afdeling werd behandeld was vergelijkbaar met vorig jaar (toen 365). Hiervan waren 52 slachtoffers jonger dan 12 jaar (14%), en 84 in de leeftijdsgroep 12 tot en met 15 jaar (23%). Bijna vier op de tien slachtoffers (37%) waren dus jonger dan 16 jaar. Tijdens de vorige jaarwisseling was 31 procent van de vuurwerkslachtoffers op de SEH jonger dan 16 jaar.
Het aandeel letsels door zwaar illegaal vuurwerk was op de SEH het grootst: 22 procent van alle letsels. Dit aandeel was kleiner dan tijdens de vorige jaarwisseling (29%). Ook het aandeel letsels door legaal oudejaars(sier)vuurwerk (15%) was lager dan vorig jaar (21%). Letsels door vuurpijlen of knalvuurwerk kwamen met 18 procent weer iets meer voor dan tijdens de vorige jaarwisseling (toen 15%). Het aandeel omstanders onder alle slachtoffers op de SEH was met 38 procent hoger dan tijdens de vorige jaarwisseling (32%).
Brandwonden (34%) en oogletsel (33%) door vuurwerk kwamen zoals ieder jaar weer het meest voor op de SEH-afdeling. Naar schatting werden bij een tiental personen een hand of meerdere vingers geamputeerd. Van een groot deel van de vuurwerkletsels op de SEH-afdeling beoordeelde de behandelend arts de ernst. Van die letsels werd 19 procent beoordeeld als ernstig, bijna de helft (44%) als matig ernstig en ruim een derde deel (37%) als relatief lichte ernst. Van alle SEHbezoekers met vuurwerkletsel houdt 18 procent blijvende littekens over aan het ongeval, 3 procent blijvend functieverlies en 6 procent (gedeeltelijk) visusverlies. Bij vijf procent van de SEHbezoekers wordt een combinatie van twee of drie van deze blijvende beperkingen voorspeld. Tien procent van de slachtoffers werd na SEH-behandeling opgenomen in het ziekenhuis, minder dan vorig jaar (17%).
Het aantal SEH-behandelingen voor vuurwerkletsel steeg vooral in de regio’s Haaglanden en Amsterdam-Amstelland. De regio’s Brabant-Noord en Noord-Holland-Noord lieten de sterkste daling zien ten opzichte van de jaarwisseling 2023-2024. In de veiligheidsregio’s waarin de grote steden met een afsteekverbod gelegen zijn (Amsterdam-Amstelland, Rotterdam-Rijnmond en Utrecht) werd een kwart (24%) van de vuurwerkslachtoffers behandeld.
Behandelingen op huisartsenspoedposten
Naast de vuurwerkslachtoffers die op een SEH-afdeling behandeld werden bezochten naar schatting 795 personen met vuurwerkletsel een huisartsenspoedpost, 52 minder dan tijdens de vorige jaarwisseling. Hiervan waren naar schatting 160 slachtoffers jonger dan 12 jaar (20%), en 164 slachtoffers waren in de leeftijdsgroep van 12 tot en met 15 jaar oud (21%). De meerderheid van de HAP-bezoekers was een jongen of man (71%, vorig jaar 68%), minder dan op de SEH-afdeling.
Veel patiënten die op de huisartsenspoedpost werden behandeld hadden letsel opgelopen door vuurpijlen/knalvuurwerk (19%), door oudejaars consumentenvuurwerk (14%, bijv. cakes en fonteinen), F1 vuurwerk (13%, bijv. sterretjes), of door zwaar illegaal vuurwerk als shells en nitraten (13%). Ruim de helft van de slachtoffers (52%) had het vuurwerk niet zelf afgestoken, maar was omstander. Ruim vier op de tien patiënten op de huisartsenspoedpost hadden een of meerdere brandwonden (43%) en 31 procent had oogletsel.